ผู้หญิงสมัยใหม่ส่วนใหญ่รู้จักคุณสมบัติของคอลลาเจนในด้านความงาม มีบทบาทสำคัญในการทำให้ ผิวพรรณเต่งตึง แต่เมื่อมีอายุมากขึ้น คอลลาเจนที่อยู่ใต้ผิวหนังก็ลดลงโดยอัตโนมัติพฤติกรรมที่ทำให้คอลลาเจน ใต้ผิวเสื่อมสภาพคือ การยิ้ม ขมวดคิ้ว หรี่ตา หรือเครียด ผลที่ตามมาก็คือ ริ้วรอย และรอยตีนกาบนใบหน้า
ซึ่งปัจจัยที่ก่อให้เกิดการสลายตัวของคอลลาเจน เช่น อนุมูลอิสระที่เกิดจากแสงแดด มลพิษต่างๆ บุหรี่ สารปนเปื้อนในอาหารที่รับประทาน และการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนภายในร่างกาย เป็นต้น ดังนั้นวิธีที่จะทำให้ ผิวพรรณกลับคืนสู่ความวัยเยาว์เช่นเดิมนั้นก็คือการเพิ่มคอลลาเจนให้กับผิว มารู้จักคอลลาเจนให้มากขึ้นกัน ดีกว่าซึ่งมีรายละเอียดโดยสังเขปดังนี้
คอลลาเจนคืออะไร
คอลลาเจน (collagen) เป็นโปรตีนในกลุ่มโปรตีนเส้นใย (fibrous protein) พบมากที่สุดในสัตว์ โดยมี ปริมาณ 1 ส่วนใน 3 ส่วนของโปรตีนทั้งหมด พบได้ทุกส่วนของร่างกาย เช่น ผิว เส้นผม กระดูก ข้อต่อ กระดูกอ่อน เล็บ ผนังหลอดเลือด เป็นต้น คอลลาเจน เป็นภาษากรีก แปลว่า กาว เนื่องจากทำหน้าที่เสมือนกาวที่ยึดเชื่อมเซลล์แต่ละเซลล์เข้า ด้วยกัน ทั้งยังป้องกันอวัยวะภายในร่างกาย และเชื่อมโครงสร้างอวัยวะต่างๆให้อยู่ด้วยกัน คอลลาเจนใต้ผิวหนัง ของคนเราจะอยู่ในผิวหนังชั้นหนังแท้ ซึ่งจะเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการสร้างเนื้อเยื่อ เสริมความเรียบตึงของ ผิวหนัง ช่วยทำให้ผิวตึงกระชับ แข็งแรง เรียบเนียน ชุ่มชื้น บทบาทของคอลลาเจนนี้จะอยู่คู่กับโปรตีนที่ส าคัญ อีกชนิดหนึ่งคือ อีลาสติน โดยคอลลาเจนจะท าหน้าที่เสมือนโครงสร้างของผิว และท าให้ผิวเต่งตึง ในขณะที่ อีลาสตินจะมีหน้าที่สร้างความยืดหยุ่นให้กับผิว ทำให้ผิวไม่เกิดริ้วรอย
โครงสร้างคอลลาเจน
คอลลาเจน จัดเป็นหนึ่งในโปรตีน คุณภาพสูงที่ให้กรดอะมิโนที่ส าคัญ หลายชนิด มีโครงสร้างเป็นเกลียวสาม สาย (triple-helix) ของโพลีเปปไทด์ เชื่อมกันด้วยพันธะไฮโดรเจน ซึ่งแต่ละ สายจะมีกรดอะมิโนมากกว่า 1000 ตัว ต่อกัน ลักษณะการเรียงตัวของกรดอะมิ โน จะมีลักษณะซ้ าๆกันของ Gly-X-Pro และ Gly-Pro-Hypro โดยสัญลักษณ์ Gly คือ ไกลซีน (glycine) Pro คือโพรลีน (proline) Hypro คือ ไฮดรอกซีโพรลีน (hydroproline) และ X คือ กรดอะมิโน ชนิดอื่น มีรูปแบบการจัดเรียงซ้ าๆ ทำให้เกิดเป็นสารโพลีเปปไทด์
การเสริมสร้างคอลลาเจนด้วยการรับประทาน
ปัจจุบันมีเทคโนโลยีความงามและเทคโนโลยีการผลิตอาหารและผลิตภัณฑ์ที่ก้าวหน้าท าให้เรามีช่องทาง การเพิ่มคอลลาเจนเข้าสู่ร่างกายมากขึ้น เช่น การฉีดเข้าใต้ผิวหนัง การรับประทานผลิตภัณฑ์อาหารเสริม หรือ การทาครีมบำรุงที่มีส่วนผสมของคอลลาเจน ซึ่งแต่ละวิธีก็มีข้อดีข้อเสีย และข้อควรระวังแตกต่างกันไป แต่วิธี ที่ง่าย สะดวก ประหยัด และปลอดภัยที่สุดก็คือวิธีธรรมชาติ นั่นคืออาศัยคอลลาเจนจากแหล่งอาหารธรรมชาติ แหล่งอาหารที่มีคอลลาเจนมีทั้งในพืช ผักผลไม้และในสัตว์เช่น สาหร่ายทะเล ถั่วเหลือง เห็ดทุกชนิด หัวบุก ส้มโอ แอปเปิ้ล แก้วมังกร แตงกวา คึ่นฉ่าย เป็นต้น ส าหรับในสัตว์ เช่น ปลาทะเลน้ำลึก ปลาทู ปลากระเบน เป็นต้น ซึ่งจะพบมากในกระดูกของปลาและตาปลา มีลักษณะเป็นเหมือนวุ้นใสๆ หรือในกระดูกอ่อนของไก่และ หมูสังเกตได้จากเมื่อน ามาต้มน้ าซุปและวางทิ้งไว้ในตู้เย็นหรือในที่อากาศเย็นๆ คอลลาเจนจะแข็งตัวเป็นวุ้นอยู่ ก้นถ้วย ส่วนที่ลอยอยู่ผิวหน้าข้างบนจะเป็นไขมัน อย่างไรก็ดีในการรับประทานคอลลาเจนให้ได้ประสิทธิภาพดีที่สุดก็ควร รับประทานคู่กับอาหารที่มีวิตามินซีด้วย เนื่องจากวิตามินซีจะเพิ่มประสิทธิภาพใน การดูดซึมคอลลาเจนให้เข้าสู่ร่างกายมากยิ่งขึ้น และวิตามินซียังช่วยให้ร่างกาย สามารถสร้างคอลลาเจนด้วยตัวเองได้ดีขึ้นอีกด้วย
ประโยชน์ของคอลลาเจน
ปัจจุบันมีการนำคอลลาเจนมาใช้ประโยชน์ในเรื่องความสวยความงามเพิ่มความสูง และเพื่อสุขภาพ ได้แก่
- ใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอาง เพื่อรักษารอยเหี่ยวย่น บำรุงผิวให้ดูเปล่งปลั่ง แลดูอ่อนเยาว์ขึ้น
- ใช้ในศัลยกรรมเสริมความงามโดยใช้เป็นผิวหนังเทียม สำหรับแผลไฟไหม้รุนแรง หรือการฉีดเพื่อ รักษารอยย่น รอยแผลเป็นหรือการผ่าตัดเพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อ
- ใช้ในงานอุตสาหกรรม ผลิตเป็นผลิตภัณฑ์อาหารเสริมคอลลาเจน และแหล่งโปรตีนเสริมให้แก่ ร่างกาย
ข้อเสียการใช้คอลลาเจน
- อาจเกิดการติดเชื้อต่างๆ จากแหล่งผลิตคอลลาเจน เช่น เชื้อโรคจากวัว เชื้อจากหมู เชื้อจากปลา เป็นต้น โดยเฉพาะเชื้อจากสัตว์ที่สามารถแพร่ติดต่อสู่คนได้ เช่น เชื้อแอนแทรคจากวัว
- อาจเกิดอาการแพ้สำหรับผู้ที่มีภูมิต้านทานน้อย หรือเลือกใช้แหล่งคอลลาเจนที่ไม่ได้คุณภาพ
เกณฑ์กำหนดของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) แนะนำให้รับประทาน คือ 5-7 กรัม (5,000-7,000 มิลลิกรัม) ต่อวัน ไม่ควรรับประทานเกิน 10 กรัม (10,000 มิลลิกรัม) ต่อวัน เพื่อป้องกัน อันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นต่อผู้บริโภคได้ฉะนั้นควรเลือกรับประทานผลิตภัณฑ์ที่ได้การรับรอง นอกจากนี้การ ทานคอลลาเจนปริมาณมากๆในแต่ละวัน ก็ไม่ได้หมายความว่าจะสามารถช่วยทำให้ผิวสวยเต่งตึงได้เร็วขึ้น การได้รับคอลลาเจนในปริมาณน้อยๆ เป็นประจำอย่างสม่ าเสมอจะมีประโยชน์ต่อร่างกายมากกว่า
อย่างไรก็ตามการที่คนเราจะมีผิวพรรณที่สวยงามตลอดไปไม่ใช่เรื่องยากถ้าหากเรารู้จักที่จะดูแลอย่าง สม่ำเสมอ บำรุงใส่ใจอย่างถูกวิธีโดยดูแลร่างกายให้สมดุลทั้งร่างกายและจิตใจ หลีกเลี่ยงปัจจัยการสร้างอนุมูล อิสระด้วยการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ในปริมาณที่พอเหมาะ ลดอาหารไขมัน ลดอาหาร คาร์โบไฮเดรต รับประทานผลไม้ที่อุดมไปด้วยวิตามินและเกลือแร่ ออกก าลังกายเป็นประจำ งดสารเสพติด เช่น บุหรี่ สุรา และลดความเครียด โดยมองโลกในแง่ดีก็จะช่วยให้สุขภาพกายและผิวพรรณดี คงไม่ยากเกินไป สำหรับการลงทุนเพื่อผิวสวยตึงกระชับให้อยู่กับเราไปนาน ๆ